به گزارش صفای خبر، اکبر فتحي در گفتگوي ويژه خبري شبکه سهند در ارتباط با برنامه هاي سازمان جهادکشاورزي استان در رابطه با اصلاح الگوي کشت در حوضه درياچه اروميه و کشت محصولات کم آب بر گفت: هدف از اصلاح الگوي کشت تعريف الگويي متناسب با پتانسيل و استعدادهاي هر منطقه (با توجه به ظرفيتهاي اقتصادي اي که اين الگو مي تواند ايجاد نمايد) با هدف استفاده بهينه از آب و افزايش عملکرد در سطح است.
وي ادامه داد: چنين الگويي براي مناطق مختلف تعريف مي شود و به تناسب استعداد هر منطقه و پارامترهاي ذکر شده محصولاتي معرفي مي گردد و در دولتهاي مختلف نيز ارائه چنين الگويي تکليف شده است اما هر دولتي بنا به دلايلي از اجراي اين طرح سرباز زده است تا اينکه در نهايت وزارت جهادکشاورزي در دولت سيزدهم و در تاريخ ۱۸ مهرماه۱۴۰۱ از سند راهبردي الگوي کشت کشور با حضور معاون اول رئيس جمهور، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به ويژه اعضاي کميسيون کشاورزي و روئساي کميسيونهاي اقتصادي ، کشاورزي، برنامه و بودجه و معاونين صداوسيما، وزارت نيرو، محيط زيست، اقتصاد و دارايي و بانک کشاورزي رونمايي کرد که براي اولين بار با هدف اجرا تدوين و ابلاغ شده است.

فتحي گفت: در واقع تدوين الگو در مقاطع مختلفي صورت گرفته اما به دليل الزامات اجرايي مورد اجرا واقع نشده بود چرا که الزامات اجرايي اين طرح، نيازمند همکاري و همراهي ساير دستگاه هاست. در واقع تدوين الگوي کشت بر حيطه عملکرد وزارت جهادکشاورزي است اما اجراي آن فرا قوه اي است و تمامي قوا بايد به عنوان وظيفه اي حاکميتي در اجراي آن مشارکت نمايند. لذا جلسه روز گذشته نيز در همين راستا بوده و هدف از حضور شخصيتهاي مختلف نيز تعريف الزامات اجرايي بود که خوشبختانه تمامي حاضرين و سخنرانان بر اين امر صحه گذاردند.کميسيون کشاورزي و برنامه بودجه مجلس تعهد نمودند تامين منابع اين طرح در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ در نظر گرفته شود و دولت به نمايندگي معاون اول رئيس جمهور و در حوزه فرهنگ سازي معاونت امور استانهاي صداوسيما نيز بر اجراي اين طرح به عنوان يک اقدام ملي و حاکميتي تاکيد نمودند.
وي اظهار داشت: الگويي که در حال حاضر در استانها اجرا مي شود الگويي است که هر استان به تناسب ظرفيت خود و براساس نياز خود استان و بدون توجه به الگوي توسعه پايدار و نياز اقتصادي کشور تعريف شده است اما در الگوي کشوري سراسري تدوين شده و تمامي اين نکات در نظر گرفته شده است که با تامين بودجه اين طرح که از محل تبصره ۱۴ قانون بودجه قابل تامين است و با پشتيباني و همکاري دستگاه هاي مختلف اجراي اين طرح ان شاءالله از سال آتي عملي خواهد شد.
رئيس سازمان جهادکشاورزي استان آذربايجان شرقي در ارتباط با ملاحظاتي که در طراحي اين الگو در نظر گرفته شده است، افزود: همانگونه که ذکر شد پتانسيل و شرايط آب و هوايي منطقه که مستعد براي محصول خاصي است و اقتصاد آن محصول براي کشاورزان و ميزان آب مورد نياز براي کشت آن محصول و مصرف بهينه آب و توجه به توسعه پايدار و تاثيرات کشت آن محصول بر محيط زيست موارد مدنظر در طراحي الگوي کشت مي باشد.
فتحي بيان داشت: با توجه به اينکه اين طرح توسط سازمان تحقيقات و آموزش ترويج وزارت جهادکشاورزي تدوين شده است، قطعا از تجربيات گذشته و ظرفيت استانهاي مختلف در حوزه هاي کاشت استفاده شده است و ان شاء الله از سال زراعي پيش رو در حوزه زراعت که سرمايه گذاري يکساله مي باشد و راحت تر از حوزه باغباني و سرمايه گذري ثابت است اجرا خواهد شد. اميد است با پشتيباني هايي که از اين الگو صورت مي گيرد با جديت تمام به مورد اجرا گذاشته شود. گرچه همانطوري که ذکر شد نيز از قبل در استانها الگوي کشتي متناسب با شرايط استان به کشاورزان ارائه شده بود که بدليل نداشتن الزام اجرايي تنها با اهداف توسعه اي خود کشاورزان و با توجه به کمبود منابع آبي به مورد اجرا گذاشته مي شد که به اين ترتيب محصولات کم آب بري مانند پسته، زعفران و کلزا به تدريج جايگزين محصولات پر آب بري مانند گوجه، خيار، سيب زميني و هندوانه به ويژه در حوضه درياچه اروميه شده است.
وي در ارتباط با اهميت رغبت و همکاري کشاورزان در اجرا و موفقيت اين طرح و اصلاح الگوي سنتي کشت اظهار داشت: در استان آذربايجان شرقي با توجه به محدوديتهاي به وجود آمده در منابع آب و خاک( از سه حوضه آبريز استان، ۵۰ درصد توليدات و سطح زير کشت در حوضه درياچه اروميه واقع است)، طبيعتا خود کشاورزان بيشتر از متوليان امر به اهميت اين منابع آگاهند چرا که گذران زندگيشان به اين منابع وابسته است. گاهي ديده مي شود که امنيت غذايي در تقابل با امنيت آبي قرار داده مي شود اما واقعيت اين است که خود کشاورز به اهميت هر دوي اين موضوعات واقف است و آب به عنوان ورودي و غذا به عنوان خروجي فعاليت وي از اهميت برخوردار است. لذا کشاورزان استان اکنون به اين امر آگاهند که براي تداوم خروجي و دستيابي به درآمد بايد به منابع ورودي توجه نموده و استفاده بهينه نمايند و همکاري ايشان در حداقل دو سال گذشته در راستاي اصلاح الگوي کشت به ويژه در خصوص کشاورزان پيشرو بسيار چشمگير بوده است.
رئيس سازمان جهادکشاورزي استان آذربايجان شرقي در خصوص الزامات اجرايي طرح براي کشاورزاني که از الگوي کشت تدوين شده تبعيت نمي نمايندگفت: در سند راهبردي تدوين شده طبيعتا الزامات قانوني در نظر گرفته شده است اما الزامات مدنظر دولت و وزارت جهادکشاورزي در جهت متضرر نمودن کشاورزان نيست و براساس استعداد منطقه اي محصولي معرفي مي گردد که کاشت آن محصول براي کشاورزان صرفه اقتصادي داشته باشد به ويژه در ارتباط با محصولات استراتژيک مانند گندم و جو و دانه هاي روغني تاکيد بر توليد داخلي اين محصولات است و اگر لازم باشد يارانه اي در سالهاي نخست پيش بيني مي شود تا کشاورزان همکاري لازم را در راستاي اجراي اين طرح به عمل آورند.
فتحي در راستاي صيانت از منابع آب و خاک و برنامه هاي استفاده از سيستم هاي نوين آبياري اعلام داشت: طبيعتا در جايي که آب وجود دارد اراده و سياست وزارت جهاد کشاورزي بر استفاده بهينه از اين منابع آبي است. يکي از روشهاي مهم در راستاي بهينه سازي مصرف آب استفاده از سيستمهاي نوين آبياري است که با توجه به اينکه از تبخير آب در مسير انتقال جلوگيري مي نموده و آب را مستقيما به خود نباتات هدايت مي نمايد، راندمان آبياري را تا بيش از ۴۰ درصد افزايش مي دهد. لذا در اين طرح نيز دولت منابعي را تعريف نموده است که به صورت بلاعوض در اختيار کشاورزان قرار خواهد گرفت که اين مبلغ براي سال پيش رو با توجه به تورم موجود به ازاي هر هکتار آبياري قطره اي حدود ۵۰ ميليون تومان و هر هکتار آبياري باراني حدود ۴۰ ميليون تومان در نظر گرفته شده است تا کشاورز واحد توليدي خود را مجهز به سيستمهاي نوين آبياري نمايد. طبق قانون در اراضي يکپارچه۸۰ الي ۱۰۰ درصد و در اراضي خرد ۷۰ درصد هزينه تجهيز واحد به سيستم هاي نوين آبياري را دولت تقبل مي نمايد.
رئيس سازمان جهادکشاورزي استان آذربايجان شرقي با اشاره به اينکه به دليل خرد بودن اکثر اراضي کشاورزي استان اراضي پاياب يک چاه به صورت اراضي يکپارچه در نظر گرفته مي شود تا از مزاياي اراضي يکپارچه استفاده گردد بيان داشت: عليرغم تمامي تنگناهاي مالي در اجراي سيستم هاي نوين آبياري هيچ محدوديت منابع اعتباري وجود ندارد و حتي در سفر رياست محترم جمهوري به استان نيز مبالغ مناسبي براي اين منظور مصوب شد و تخصيص آن نيز صورت گرفته است.
فتحي در خصوص احتمال غفلت از توليد محصولات استراتژيک با حرکت به سمت جايگزيني محصولات کم آب بر اظهار داشت: اراضي مختلف داراي استعدادهاي متفاوتي اند و براي مثال اراضي اي که براي توليد پسته در نظر گرفته مي شود مناسب براي توليد گندم نيست و در واقع کم حاصلخيز ترين اراضي به کشت زعفران اختصاص داده مي شود يعني براساس استعداد منطقه اين الگوي کشت تعريف شده است و اتفاقا توليد محصولات استراتژيک گندم و جو توجه ويژه اي شده است. البته افزايش کشت محصول کلزا به عنوان دانه روغني اي مورد نياز روزافزون کشور که ۸۰ درصد روغن مورد نياز آن وارداتي است نيز مورد توجه قرار گرفته است. در اين موارد نيز بيشتر بر اراضي ديم تاکيد مي شود.
وي در خصوص ترويج کشت گلخانه اي در استان گفت: ترويج کشت گلخانه اي در قالب اصلاح الگوي کشت جاي مي گيرد لذا انتقال کشت محصولات پر آب بر مانند محصولات جاليزي به گلخانه که با ميزان مشخصي از آب ۱۰ برابر فضاي آزاد محصول توليد مي نمايد يکي از اولويتهاي ما در سازمان مي باشد خوشبختانه در سالهاي اخير به ويژه در سال گذشته ميزان گلخانه هاي استان از ۵۶ هکتار به ۳۳۰هکتار افزايش يافته و۷۰۰ الي ۸۰۰ هکتار نيز در دست ساخت و تامين منابع است و سرمايه گذاري هاي خوبي در اين زمينه صورت گرفته است.